Spinoza, arzu ve akıl arasındaki ilişkiyi, etik ve metafizik sisteminin temelinde ele alır. Ona göre arzu ve akıl, insanın doğasının iki temel yönüdür ve bu […]
Okumaya devam etKategori: SPİNOZA
Spinoza ve Aşkın Diyalektiği – ULUS BAKER
Psikanalist Jacques Lacan Seminer’inin IV No’lu kitabında “aşkın yüce anından” bahsetmişti (le moment sublime de l’amour). Bu yüce an “aşkın iade edildiği” andır… Sevgi her […]
Okumaya devam etHayat Cebren Akıyor, Sinekler ve Örümcekler – Ulus Baker
( Hayvan Dergisi , Cilt:7, Sayı: 44, Sayfa: 16–18) Spinoza, Negri’nin ifade ettiği gibi çağının bir anomalisi. Zorluklarla dolu, kısa bir yaşamı olmuş, aforoz edilmiş, […]
Okumaya devam etSpinoza, Felsefe ve Tarih
Spinoza, yaşadığı çağın en ileri kapitalist metropollerinden Amsterdam’da doğmuş ve tüm yaşamını Hollanda’da geçirmişti. Her büyük bilge gibi yaşamını “gerçeği aramaya” vakfetmiş olan bu filozofun […]
Okumaya devam etSPINOZA: Filozoflar, gerçekte, insanları oldukları gibi görmezler de olmasını istedikleri gibi görürler.
BİRİNCİ BÖLÜMI. — Filozoflar, içimizde çarpışan duyguları, insanların yanlışlarından ötürü düştüğü kötülükler sayarlar, bu yüzden de, duyguları hafife almak, aşağı görmek, kınamak, ya da daha […]
Okumaya devam etSPINOZA: Siyasetçiler, insanları en iyi biçimde yönetmekle değil, daha çok onları oyuna getirmekle uğraşan kişiler olarak bilinirler
II. — Buna karşılık siyasetçiler, insanları en iyi biçimde yönetmekle değil, daha çok onları oyuna getirmekle uğraşan kişiler olarak bilinirler, ve genellikle, bilge kişiler olarak […]
Okumaya devam etSPINOZA: aşk, kin, öfke, arzu, üstünlük, acıma gibi insani duyguları ve ruhun öbür devinimlerini, kötülükler olarak değil, insan doğasının özellikleri olarak ele aldım
BİRİNCİ BÖLÜMIV. — Siyasetle ilgilenirken ortaya yeni ya da bilinmedik bir şey koymak istemedim, ama yalnızca, kesin ve yadsınamaz nedenlerden giderek, uygulamayla en iyi uyuşan […]
Okumaya devam etSPINOZA: insanlar, zorunlu olarak duygulara boyun eğerler, öyle yaratılmışlardır ki, mutsuzlara acırlar, mutlulara özenirler; acımadan çok öç almaya yatkındırlar
BİRİNCİ BÖLÜMV. — Kesin olan ve benim de Ethica’da belirttiğim bir şey var: insanlar, zorunlu olarak duygulara boyun eğerler, öyle yaratılmışlardır ki, mutsuzlara acırlar, mutlulara […]
Okumaya devam etSPINOZA: Esenliği birkaç kişinin dürüstlüğüne bağlı kalan ve işlerinin iyi yönetilmesi yönetenlerin adaletli davranmasını gerektiren bir devlet kalıcı değildir.
BİRİNCİ BÖLÜMVI. — Esenliği birkaç kişinin dürüstlüğüne bağlı kalan ve işlerinin iyi yönetilmesi yönetenlerin adaletli davranmasını gerektiren bir devlet kalıcı değildir. Devletin varlığını sürdürebilmesi için […]
Okumaya devam etSPINOZA: insanları akıldan çok kör arzu yönetir
İKİNCİ BÖLÜMV. — Demek ki insan doğası, insanların yalnızca aklın buyruklarına göre yaşamalarını gerektirecek biçimde düzenlenmiş olsaydı ve insanlar tüm güçlerini bu yöne yöneltselerdi, doğal hukuk, […]
Okumaya devam etSPINOZA: Onu şeytan aldattı diyebilirler. İyi ama şeytanı kim aldattı?
İKİNCİ BÖLÜMVI. — Bununla birlikte, insanların çoğuna göre vurdumduymaz kişiler, doğanın düzenine uymaktan çok doğanın düzenini bozmaktadırlar, ve insanların çoğuna göre, insanlar doğada imparatorluk içinde imparatorlukturlar. […]
Okumaya devam etSPINOZA: Özgürlük gerçekte bir erdemdir, yani bir yetkinliktir.
İKİNCİ BÖLÜMVII. — İnsan, öbür bireyler gibi, varlığını korumaya çalışır, bunu kimse yadsıyamaz. Bazı ayrılıklar görülebiliyorsa, bunlar insanın özgür bir isteme sahip olmasından gelmektedir. Ama insanı […]
Okumaya devam etSPINOZA: her şey aklımıza uygun bir biçimde yönetilsin isteriz, ama…
İKİNCİ BÖLÜMVIII. — Sonuç olarak, her zaman aklını kullanmak ve insan özgürlüğünün doruğunda bulunmak gücü her insanda yoktur; bununla birlikte herkes, her zaman kendine sahip olduğu […]
Okumaya devam etSpinoza’nın son uyarısı: “Erdem” mutluluğu verecek bir ödül değil, mutluluğun kendisidir…”
SpinozaSpinoza’nın Etika’sının Sunuluşu – Ulus BakerSpinoza’nın Tanrıya, Zihne, Tutkulara, tutkular karşısındaki insan Köleliğine ve bu kölelikten Özgürleşmeye dair temel kitabı Ethica Ordine Geometrico Demonstrata yukarıda […]
Okumaya devam etİLHAN BERK ŞİİRİNDE POSTHÜMANİZM: DOĞANIN PASİF VE EYLEMSİZ OLMADIĞINI BİLİYORDU
Ben Buradan Okuyorum’un bu bölümünde Marmara Üniversitesi’nden Mehlika Cingöz Damla ile posthümanizmi ve İlhan Berk şiirinde posthüman izleri konuştuk. Burcu Şahin: Genelde bu tür kavram […]
Okumaya devam etSpinoza Üzerine Onbir Ders: “Arzularına göre hareket eden bağımlı, aklını kullanarak yaşayan insan özgürdür”
“Felsefeyi bir kelime ile tanımlamak gerekseydi, “…ölçüde” sanatıdır felsefe diyebilirdik. Tesadüfen “…ölçüde” diyen birini görürseniz, evet, düşünce doğuyor diyebilirsiniz. Düşünen ilk insan ”…ölçüde” diyendir. Niçin? […]
Okumaya devam etUlus Baker: Bach ile Spinoza karşılaşmış olsalardı birinin müziğine ötekinin felsefesine ne olurdu?
Böyle bir karşılaşmayı düşleyenler (mesela Hollandalı Rabbi De Cardozo) benden önce vardı… Ayrıca Deleuze’ün Spinoza üstüne kitabını (Felsefede Ekspresyonizm: Spinoza) “Spinoza Barok muydu?” başlıklı bir […]
Okumaya devam etSpinoza: “İnsanlarda kendi iradelerinin bilgisi olduğu için, kendilerini hür sanıyorlar”
“Eğer havaya atılan taşın aklı/dili olsaydı mutlaka kendi arzusuyla yolculuğa çıktığını söylerdi! “Bütün şeylere bir gaye-neden vermek yetilerini ilân etmek isteyen bu gaye-neden doktrini güdenler […]
Okumaya devam etSpinoza: Esenliği birkaç kişinin dürüstlüğüne bağlı kalan bir devlet kalıcı değildir
Siyaset İncelemesiBu incelemede, mutlak yönetim düzeninin varolduğu bir toplum, ya da en iyilerin iktidarda bulunduğu bir toplum, tiranlığa sürüklenmemek için, ve barışla yurttaş özgürlüğünün bozulmadan […]
Okumaya devam etZihin Gücü veya İnsanın Hürlüğü Üzerine – Spinoza
En sonra, hürriyete veya ona götüren yola ulaşma tarzının söz konusu olduğu Etika’nın başka bir bölümüne geçiyorum. Orada ben, asıl Aklın duygulanışlara karşı ne yapabildiğini […]
Okumaya devam et